Θρησκευτικές Διακοπές στην Εύβοια

Η Εύβοια εκτός από προορισμός για διακοπές δίπλα στη θάλασσα γεμάτες περιπέπεια και δράση, είναι και προορισμός για θρησκευτικές διακοπές. Καθώς έχει πολλά μοναστήρια και εκκλησίες με εντυπωσιακή ιστορία, και ιδιαίτερη θρησκευτική σημασία, μπορεί ο επισκέπτης της να συνδυάσει και τα δυο, και να έχει μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα της ιστορίας του νησιού.

Ο Άγιος Ιωάννης ο Ρώσος

Ένα από τα πιο γνωστά προσκυνήματα όχι μόνο της Εύβοιας αλλά και της Ελλάδας, είναι η μονή του Αγίου Ιωάννη του Ρώσου που βρίσκεται στο Προκόπι στη Βόρεια Εύβοια. Στην εκκλησία φυλάσσεται το σκήνωμα του Αγίου, το οποίο μεταφέρθηκε από το Προκόπι της Μ.Ασίας από πιστούς πρόσφυγες.

Ό Άγιος Ιωάννης γεννήθηκε το 1690 στην Ουκρανία και όταν ενηλικιώθηκε πολέμησε στον στρατό του Μεγάλου Πέτρου στον Ρωσσο-Τουρκικό πόλεμο (1710 – 1711). Κατά τη διάρκεια των μαχών, ο άγιος πιάστηκε αιχμάλωτος και πωλήθηκε ως σκλάβος σε έναν Τούρκο ίππαρχο.

Ο Ιωάννης μεταφέρθηκε στο χωριό καταγωγής του ιππάρχου – το Προκόπι της Μ.Ασίας – Εκεί ο Ιωάννης αρνούμενος να ασπαστεί το ισλάμ, βασανίστηκε κατ΄επανάληψην ενώ οι Τούρκοι τον αποκαλούσαν άπιστο. Υπομένει τα βασανιστήρια, τη δουλεία και την κακομεταχείριση με υπομονή, πίστη, προσευχή, άσκηση, νηστεία και αγρυπνίες. Με το πέρασμα του χρόνου η ευγενική ψυχή του Ιωάννη και η γεμάτη αγάπη συμπεριφορά του, μαλακώνει την καρδιά του Αγά και της συζύγου του, με αποτέλεσμα να μείνει ήσυχος από τις υποσχέσεις και τις απειλές. Απεβίωσε το 1730 σε ηλικία 40 ετών και το σώμα του παραμένει άφθαρτο μέχρι σήμερα. Το 1962 ανακηρύχθηκε άγιος από την εκκλησία της Ρωσσίας.

Κάθε χρόνο στις 27 Μαΐου – ημέρα της γιορτής του αγίου – προσέρχονται χιλιάδες πιστών για να τιμήσουν και να προσευχηθούν στον άγιο. Οι χριστιανοί από κάθε περιοχή προστρέχουν να τον προσκυνήσουν και να επικαλεστούν τη βοήθεια του στις δύσκολες στιγμές. Πλήθος πιστών την παραμονή της εορτής του αγίου – 26 Μαίου- αλλά και ανήμερα πηγαίνουν με τα πόδια στον ιερό ναό να προσκύνήσουν, καλύπτοντας αποστάσεις 30 έως 50 χιλιομέτρων, δείγμα της ζωντανής πίστης τους. Το Προκόπι απέχει από τη Χαλκίδα 50 χλμ αλλά η διαδρομή είναι υπέροχη και θα την απολαύσετε σίγουρα.

Από το 1962 από απλός προσκυνηματικός Ναός μετετράπη σε Ευαγές Ίδρυμα. Λειτουργεί ξενώνας για την φιλοξενία των επισκεπτών- προσκυνητών, πέντε μεγάλα ιδρύματα δύο ορφανοτροφεία, ένα γηροκομείο ένα οικοτροφείο και παιδικές κατασκηνώσεις.

Ιερό προσκύνημα της Παναγίας Φανερωμένης στη Νέα Αρτάκη

Το Ιερό Προσκύνημα της Παναγίας της Φανερωμένης, στη Νέα Αρτάκη της Εύβοιας, βρίσκεται στην πόλη της Νέας Αρτάκης, 10 χλμ βόρεια από τη Χαλκίδα. Η ιστορία της εικόνας η οποία φανερώθηκε με θαυματουργό τρόπο, ξεκινά τον 12ο αι. στο χωριό Κύζικο της Μ. Ασίας. Η εικόνα ονομάστηκε Φανερωμένη και λατρεύτηκε με μεγάλη πίστη και προσήλωση. Η εκκλησία που χίστηκε εδώ στα μετέπειτα χρόνια, χτίστηκε μετά από θαυματουργή εμφάνιση της Παναγίας σε 8 κορίτσια που έπαιζαν στην παραλία του χωριού.

Στον τόπο που βρέθηκε η Ιερή Εικόνα, ανήγειραν ομώνυμη Ιερά Μονή της «Παναγίας της Φανερωμένης», όπου και φυλασσόταν η Ιερά Εικόνα μέχρι το έτος 1922, όταν οι κάτοικοι της Κυζίκου αναγκάσθηκαν να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους. Φεύγοντας από τον τόπο τους, πρώτον απ’ όλους τους πολύτιμους θησαυρούς τους πήραν την Ιερά Εικόνα της Φανερωμένης. Στον δρόμο προς την Ελλάδα, πέρασαν από την Κωνσταντινούπολη. Την εικόνα παρέλαβαν κληρικοί του Οικουμενικού Πατριαρχείου με τις πρέπουσες τιμές και την εναπόθεσαν στον Πάνσεπτο Πατριαρχικό Ναό του Αγίου Γεωργίου, όπου και παραμένει μέχρι σήμερα.

Το Μοναστήρι του Οσίου Δαυίδ (Μεταμόρφωση του Σωτήρος)

Η μονή του Οσίου Δαυίδ βρίσκεται στη βόρεια Εύβοια και είναι ένα από τα πιο γνωστά μοναστήρια της Ελλάδας. Στο εσωτερικό του υπάρχουν βυζαντινές εικόνες φιλοτεχνημένες στο Άγιο Όρος. Σε περίτεχνη λειψανοθήκη φυλάσσονται τα ευωδιάζοντα άγια λείψανα του Οσίου Δαυίδ καθώς και το θυμιατό, το πετραχήλι και η ράβδος του.

Η φήμη του οφείλεται κατά κύριο λόγο στην προσωπικότητα του χαρισματικού μοναχού που υπήρξε ηγούμενός της ως το τέλος της ζωής του. Πρόκειται για τον Γέροντα Ιάκωβο Τσαλίκη, στην μεσολάβηση του οποίου αποδίδονται πλήθος μαρτυρίες ανακούφισης του ανθρώπινου πόνου.

Ακόμα και μετά το θάνατό του (1991) προσέρχονται στη μονή ειδικά τα σαββατοκύριακα εκατοντάδες πιστών να προσκυνήσουν τον τάφο του και να ζητήσουν βοήθεια στα προβλήματά τους. Η μονή βρίσκεται απέναντι από το χωριό Δρυμώνας στους πρόποδες των βουνών «Καβαλάρη» και «Ξηρού όρους» σε απάνεμη και πανέμορφη τοποθεσία. Η πρόσβαση στη μονή γίνεται από την διασταύρωση Αιδηψού Λίμνης, λίγο έξω από τις Ροβιές, που απέχει 22 χιλιόμετρα από την Αιδηψό και 10 από τη Λίμνη στον δρόμο προς Βουτά και Ιστιαία.

Ιερά Μονή Αγίου Γεωργίου ΑΡΜΑ

Η Ανδρική Ιερά Μονή Αγίου Γεωργίου Αρμά ή Άρμα βρίσκεται σε μία πευκόφυτη περιοχή 10 χλμ. Βέβαια το πιο σωστό είναι να ονομάζεται ΑΡΜΑ (με κεφαλαία) αφού πρόκειται για χρονολογία ΑΡΜΑ = 1141 υποστηριζόμενο και ως έτος ιδρύσεως της Μονής. Από την παλαιά μονή σήμερα σώζεται το καθολικό της, που αποτελεί ένα από τα ωραιότερα υστεροβυζαντινά μνημεία του νησιού.

Πρόκειται για έναν εγγεγραμμένο σταυροειδή ναό μετά τρούλου και μάλιστα σύνθετος τετρακίονος (Κωνσταντινουπολίτικος τύπος). Ο ναός αποτελείται από νάρθηκα με σχεδόν τετράγωνη κάτοψη και από τον κυρίως ναό, ο οποίος φέρει τρούλο στηριζόμενο πάνω σε τέσσερις κίονες που προέρχονται από προχριστιανικό οικοδόμημα (ίσως ναό).

Στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας, η Μονή του Αγίου Γεωργίου ήταν το πνευματικό κέντρο της ευρύτερης περιοχής. Πίσω από την κόγχη του Ιερού Βήματος βρέθηκαν θαμμένα μέσα σε Άγιο Ποτήριο, τυλιγμένο με επιτραχήλιο, τίμια λείψανα αγνώστων Αγίων. Η μονή διαλύθηκε λίγο μετά την απελευθέρωση. Σήμερα κοντά στο καθολικό της παλιάς μονής έχει ιδρυθεί νέο μοναστήρι.

Ιερά Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου Μακρυμάλλη

Η ανδρική Ιερά Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου Μακρυμάλλη βρίσκεται στην πλαγιά ενός λόφου σε απόσταση περίπου 2 χλμ. από το ομώνυμο χωριό Μακρυμάλλη, 7 χλμ. Βόρεια από τα Ψαχνά και συνολικά 20 χλμ. από τη Χαλκίδα, πρωτεύουσα της Εύβοιας. Εξαιτίας των αλλεπάλληλων καταστροφών που υπέστη, δεν σώθηκαν γραπτές μαρτυρίες για τα πρώιμα χρόνια της ιστορίας της, γι’ αυτό και όσα αναφέρονται στην περίοδο εκείνη στηρίζονται στην προφορική παράδοση.

Σύμφωνα με αυτήν, κτήτορες της υπήρξαν δύο αδέλφια κτηνοτρόφοι που είχαν εκεί κοντά τις καλύβες των ποιμνίων τους. Κάθε βράδυ «έβλεπαν ένα φως στον απέναντι βράχο». Όταν πήγαν στο σημείο εκείνο, βρήκαν την εικόνα της Παναγίας. Την μετέφεραν στις καλύβες τους, έκτισαν πρόχειρο προσκυνητάρι όπου την τοποθέτησαν και άναβαν μπροστά της καντήλι. Αργότερα εγκατέλειψαν τα εγκόσμια, έγιναν μοναχοί και έκτισαν την μονή, περί τον 12ο αιώνα. Μάλιστα, εικάζεται ότι λόγω των μακριών μαλλιών που τα αδέλφια αυτά είχαν, η Μονή έλαβε το όνομά της. Ωστόσο υπάρχουν και άλλες εκδοχές για την προέλευση της ονομασίας της μονής. Έτσι μία ακόμα εκδοχή υποστηρίζει, ότι πήρε το όνομα της, από τον πρώτο ηγούμενο που ονομαζόταν Μακρυμάλλης, ενώ σύμφωνα με άλλη ονομάστηκε έτσι από την εικόνα της μακρυμαλλούσας Θεοτόκου, που υπήρχε στον παλιό βυζαντινό ναό. Σε αρχεία που ευρέθησαν, αναγράφεται ότι τα Ιερά Σκεύη ανήκουν στην „Παναγία τη Μακρυμάλλισσα“.

Η βιβλιοθήκη της Μονής έχει αρκετά πλούσια συλλογή έργων θρησκευτικού και ιστορικού περιεχομένου. Στην μονή φυλάσσονται Τίμια λείψανα των Αγίων: Παρθενίου, Παρασκευής, Χαραλάμπους, Παντελεήμονος, Αναργύρων, Βασιλείου Αγκύρας, Νικήτα, Αυξεντίου, Στράτωνος, Ιγνατίου, Τιμίου Προδρόμου και Ρηγίνου επισκόπου Σκοπέλου. Πολλοί μοναχοί της μονής, πήραν μέρος στην επανάσταση του 1821, εξ ου και αυτό αποτελεί την αιτία καταστροφής και λεηλασίας αυτής από τους Τούρκους. Μετά την απελευθέρωση η μονή ανασυγκροτήθηκε και ανακατασκευάσθηκε.

Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου Άνω Βάθειας

Βορειοανατολικά της Άνω Βάθειας σε απόσταση περίπου 8 χλμ. και συνολικά περίπου 30 χλμ. από τη Χαλκίδα. Πάνω σε ένα πλάτωμα, ύψους 490 μ.. Ανάμεσα στα κυπαρίσσια και στα πλατάνια, με εξαιρετική θέα προς το Νότιο Ευβοϊκό Κόλπο και τις απέναντι ακτές της Άττικής, βρίσκεται η γυναικεία Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου Άνω Βάθειας. Αν και οι πληροφορίες είναι ελλιπείς, και τα αποδεικτικά στοιχεία ελλειπή, σε ότι αφορά στο θέμα ιδρύσεως και επανδρώσεως της Μονής, γίνεται δεκτό από τους ειδικούς, ότι η πρώτη μοναστική αδελφότητα εγκαταστάθηκε στα μέσα του 15ου αιώνα (1455). Η παράδοση θέλει η μονή να ανοικοδομήθηκε αμέσως μετά από την πτώση της Κωνσταντινούπολης. Το Καθολικό είναι το μόνο από τα αρχαία κτίσματα της Μονής που διέφυγε από τη φθορά του χρόνου και των φυσικών καταστροφών, ανεγέρθη προς τιμήν του Αγίου Νικολάου, ανοικοδομήθηκε από το 1460 ως το 1463 και αγιογραφήθηκε αμέσως με την τεχνική της νωπογραφίας (fresso). Πολλές από τις αγιογραφίες αυτές σώζονται μέχρι και σήμερα.

Στην αυλή υπάρχει ένας θεόρατος πλάτανος, ηλικίας περίπου 1000 ετών, με τη σκιά του να σκεπάζει το ναό, ενώ η βρύση στη ρίζα του τρέχει ασταμάτητα γάργαρο νερό. Πρόκειται για ναό, ρυθμού μονόκλιτο σταυρεπίστεγο βασιλικό με ορθογώνια κάτοψη. Φέρει τρίπλευρη κόγχη στη ανατολική πλευρά. Χαρακτηριστικό της αρχιτεκτονικής του συγκεκριμένου ναού είναι το τρίβηλο που αποτελείται από δύο αράβδωτους κίονες, με κουλουροπυραμοειδή κιονόκρανα, που υποστηρίζουν τρία οξυκόρυφα τόξα. Οι μελετητές εικάζουν ότι έχει κτιστεί στα ερείπια προϋπάρχοντος Ασκληπιείου. Η σύγχρονη ιστορία της Μονής αυτής άρχισε το 1963 με τη μετατροπή της σε γυναικεία και την εγκατάσταση στα μισοερειπωμένα κτίσματα, αδελφότητος 5 μοναχών.